Czego nie znajdziesz w żywności eko? Fakty i mity na temat żywności ekologicznej.
Dostęp do bioproduktów umożliwia konsumentom podejmowanie świadomych i odpowiedzialnych wyborów żywieniowych – takich, które uwzględniają nie tylko troskę o siebie i bliskich, ale również dobro planety, szczególnie w dobie zmian klimatycznych. Mimo że 81,9 proc.1 ankietowanych Polaków deklaruje kupowanie żywności ekologicznej, na jej temat nadal krąży wiele szkodliwych, utartych i w dalszym ciągu powielanych mitów. Jak w gąszczu sprzecznych informacji odnaleźć te prawdziwe? Co kryje w sobie certyfikowana żywność znakowana symbolem Euroliścia, a czego w niej na pewno nie znajdziemy? Sprawdziliśmy to w rozmowie z prof. Zbigniewem Karaczunem z Katedry Ochrony Środowiska i Dendrologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
FAKT: Rolnictwo ekologiczne sprzyja ochronie środowiska
– Rolnictwo jest sektorem gospodarki, który najdłużej towarzyszy człowiekowi. I zupełnie nie jest tak, że każda jego forma negatywnie wpływa na różnorodność biologiczną czy też jakość wód lub gleb. To właśnie rolnictwo ekologiczne, dzięki temu, że naśladuje procesy przyrodnicze, w najmniejszym stopniu ingeruje w środowisko naturalne. Co więcej – wzmacnia system przyrodniczy i powoduje, że staje się on bardziej stabilny. Warto choćby wspomnieć, że rolnictwo ekologiczne pozytywnie wpływa na łagodzenie zmian klimatycznych, m.in. poprzez mniejszą emisję dwutlenku węgla do atmosfery – podkreśla prof. Zbigniew Karaczun.
– Rolnik ekologiczny, aby ograniczyć straty, wybiera gatunki i odmiany roślin rodzime, bardziej odporne na zmienne warunki pogodowe, takie, które dobrze sobie radzą w warunkach niesprzyjających wegetacji. Dzięki temu może ograniczyć nawożenie oraz stosowanie środków ochrony roślin, chroniąc glebę i wody gruntowe – dodaje prof. Karaczun.
FAKT: Rolnictwo ekologiczne opiera się na dobrostanie zwierząt
– W dobrostanie chodzi o to, by stworzyć zwierzętom możliwie jak najlepszą jakość życia w warunkach hodowlanych. Wielkość hodowli powinna być dostosowana do posiadanej przez rolnika powierzchni rolnej, a zwierzęta powinny mieć zapewnione m.in.: stały dostęp do wody i pożywienia, wystarczającą przestrzeń życiową z dostępem do wybiegów, pastwisk i ekologicznych łąk, prawidłowe warunki świetlne oraz odpowiednią higienę i leczenie. W interesie rolników ekologicznych jest również to, by zwierząt w gospodarstwie nie było ani za dużo, ani za mało, co daje większą kontrolę nad ich stanem zdrowia. Dzięki temu zwierzęta rzadziej chorują i rzadziej są im podawane leki – wylicza prof. Karaczun.
MIT: Terminy: „zdrowa żywność” lub „slow food” oznaczają żywność ekologiczną
FAKT: Rolnictwo ekologiczne wspiera lokalność i oszczędza energię
***
Informacje o kampanii:
„Przestaw się na eko – szukaj Euroliścia” to kampania edukacyjna, realizowana przez Polską Izbę Żywności Ekologicznej, której celem jest budowanie świadomości społeczeństwa w zakresie żywności ekologicznej, rozpoznawalności dla unijnego systemu jakości rolnictwa ekologicznego, a także promocja żywności certyfikowanej. Działania realizowane w ramach projektu mają za zadanie pokazanie konsumentom, jak żywność certyfikowana wpływa na nas i środowisko oraz jak w prosty sposób możemy przestawić się na eko, dokonując codziennych wyborów. Więcej informacji o kampanii znajduje się na platformie: www.przestawsienaeko.eu, będącej kompendium ekowiedzy. Kampania sfinansowana ze środków UE.
1: Badanie zrealizowane na zlecenie Polskiej Izby Żywności Ekologicznej w ramach kampanii „Przestaw się na eko – szukaj Euroliścia”, przeprowadzone przez Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych Delta Partner w marcu 2023 roku techniką CAWI na reprezentatywnej próbie Polaków (1 085 osób) między 18. a 44. rokiem życia. Celem badania było poznanie stosunku respondentów do produktów ekologicznych.
2: https://www.gov.pl/web/ijhars/raport-o-stanie-rolnictwa-ekologicznego-w-polsce-w-latach-2021-2022.
3: N. Antoniewska, Różnorodność genetyczna agroekosystemów- zachowanie starych odmian roślin uprawnych i ras zwierząt hodowlanych, https://stara.podrb.pl/index.php/doradztwa/ekologia/programy-rolnosrodowiskowe/609-roznorodnosc-genetyczna-agroekosystemow-zachowanie-starych-odmian-roslin-uprawnych-i-ras-zwierzat-hodowlanych.
4: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32018R0848.
5: Ustawa z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001370.